Wstęp do Ewangelii wg św. Jana

2. Cel czwartej Ewangelii

Zapytajmy z kolei o to, w jakim celu została napisana ta Ewangelia? Nie trzeba go długo szukać -jest on bowiem jasno określony:
- objawienie Chrystusa
- i budzenie wiary w Niego.
Ten podwójny cel jest wyraźnie sprecyzowany na początku i na końcu Ewange­lii, przez co jest ona ujęta jakby w klamrę. Bezpośrednio po cudzie w Kanie św. Jan stwierdza, iż Jezus:

objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie (J 2,11).

Oba motywy kończą również Ewangelię, która została napisana:

abyście wierzyli, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym, i abyście wierząc mieli życie w imię Jego (J 20,30-31).

Oba motywy Objawienia i wiary przewijają się już na samym początku tekstu Jana, w całym Prologu -jakby w uwerturze. Spróbuj je sam znaleźć - zwracając uwagę na wyrażenia jednoznaczne i bliskoznaczne.
W świetle tego podwójnego celu można ująć treść całej Ewangelii w następujący sposób:


Dokonując wielkich cudów, w wielkich mowach i dyskusjach, a przede wszyst­kim w śmierci i zmartwychwstaniu Jezus objawia się na kartach Ewangelii jako Mesjasz, Syn Boży i Zbawiciel świata po to, abyśmy uwierzyli w Niego, a wierząc mieli życie wieczne.

Ewangelia Jana chce być i jest Księgą Objawienia i Księgą wiary - Księgą Epifanii, która budzi wiarę. Może dlatego już w Kościele pierwotnym określono ją jako Ewangelię duchową.
Jan ukazuje Objawienie się Boga w Chrystusie i wypływającą z tego Objawie­nia wiarę w całej swej głębi i rozległości. To, co u synoptyków jest zaledwie zary­sowane i ukrywane - np. tajemnica mesjańska u św. Marka - w mowach Janowych zostaje rozwinięte i ukazane w pełnym blasku. Jezus odsłania przed pojedynczymi ludźmi i zgromadzonym tłumem swój ą najgłębszą tajemnicę, mówi jasno i wyraź­nie Kim jest, skąd przyszedł, kto Go posłał i po co przyszedł na świat. W tekście Jana znajdziemy przeróżne sformułowania, zwroty, formy i formuły samoobjawienia się Jezusa - spróbuj je odnaleźć. Najważniejszą z nich jest: JA JESTEM.
Teologia św. Jana nie ogranicza się-jak to jest jeszcze u św. Pawła-do zba­wienia dla żydów i pogan. Zbawienie, jakie przynosi Jezus, jest powszechne, ogar­nia całą ludzkość i wszechświat: Jezus jest Zbawicielem świata (J 4,42). Każdy może mieć w tym zbawieniu udział, jeżeli uwierzy i zaufa Jezusowi.
Ewangelia św. Jana jest w pełnym tego słowa znaczeniu Księgą Objawienia, czyli Epifanii, i Księgą wiary, otwartą dla całej ludzkości i każdego człowieka.

3. Księga Objawienia - Jezus objawił swoją chwałę (J 2,11)

Na zewnątrz Jezus niczym się nie różnił od innych ludzi - „we wszystkim do nas podobny oprócz grzechu" (Hbr 4, 15). Aby można było uwierzyć, że Jezus z Nazaretu jest Mesjaszem, Synem Bożym i Zbawicielem świata, którego Bóg za­powiadał przez cały Stary Testament, nie wystarczało przekonywać ludzi samymi słowami. Konieczne było prawdziwe objawienie, potwierdzone znakami i wydarzeniami, by ludzie uwierzyli i przyjęli tajemnicę Osoby Jezusa Chrystusa.
Dlatego Jezus - oprócz długich mów - czyni wielkie cuda, w których „objawia swoją chwałę" Mesjasza i Syna Bożego.
Każdy cud w Ewangelii jest znakiem. A znak ze swej natury na coś wskazuje. Cuda Jezusa są skierowane na Niego samego i na nas. Przemiana wody w wino, uzdrowienie chorego na odległość, uzdrowienie przy sadzawce, cudowne rozmno­żenie chleba, chodzenie po jeziorze, wskrzeszenie Łazarza - to nie tylko niezwykłe wydarzenia, dzieła wszechmocy Jezusa i fakty historyczne, ale znaki, które

- potwierdzaj ą posłannictwo Jezusa od Oj ca, prawdę i wiarygodność Jego słów,
- są przejawem Jego cudotwórczej mocy i władzy nad światem i żywiołami przyrody,
- ale przede wszystkim objawiają, kim Jezus jest dla nas.

W tym świetle przeczytaj: J 2, 1-12; 4, 43-54; 5, 1-9; 6, 5-15.16-21; 9, 1-7; 11, 43-44.
Wymowa i sens każdego znaku-cudu są podkreślone już przy pierwszym cudzie: odsłaniają one chwałę Jezusa i prowadzą do wiary (J 2, 11). I dlatego cuda Jezusa są zrozumiałe i skuteczne tylko dla wierzących (J 6, 26.36; 11, 40; 12, 37).
Ten sens najwyraźniej odsłania Jezus przy ostatnich dwóch cudach: uzdrowie­nie niewidomego objawia Jezusa jako światło świata (J 9,5.39), a wskrzeszenie Łazarza objawia Jezusa jako „zmartwychwstanie i życie" dla tych, którzy patrzą na Niego oczyma wiary (J 11, 25-26).
Największym cudem jest Jego własne zmartwychwstanie. Jest to wydarzenie, w którym „uwolnione zostało" źródło nowego życia dla wierzących - Duch Święty (J 7, 39; por. 20, 22).
Ale w Ewangelii św. Jana objawieniem „chwały Jezusa" jest również Jego męka i śmierć na krzyżu.

Siedem wielkich mów, rozmieszczonych po całej Ewangelii, to właściwie od­dzielne traktaty teologiczne (J rozdz. 3; 4; 5; 6; 7 i 8; 10; 13-17).
Jezus przedstawiony jest w nich jako źródło wody żywej, pokarm niebieski, światłość świata, zmartwychwstanie i życie - dla nas. Woda, pokarm, światłość i życie to najpierw dobra materialne, za którymi tęskni człowiek, czego pożąda i szuka świat. Są one darami Boga, a równocześnie znakami i symbolami darów duchowych. Ostatecznie to sam Jezus jest Wodą, Chlebem, Winnym Krzewem, Życiem, Światłością i Zmartwychwstaniem (J 11,25; 14,6; por. 5,24-25). Wszyst­kie te dobra i dary można streścić w słowach Jezusa:

Ja jestem Droga, Prawda (J 14,6),
Zmartwychwstanie i Życie (J 11,25).