Pochodzenie nazwy nie jest pewne, może odnosi się do mezopotamskiego boga księżyca Sin.
1. Półwysep Synajski, terytorium, która ma kształt klina czy trójkąta i stanowi pomost między Afryką a Azją. Synaj ograniczają od strony zachodniej Kanał Sueski i Zatoka Sueska, od strony wschodniej Negeb i zatoka Akaba, a od strony północnej i południowej - Morze Śródziemne i Morze Czerwone. Cały obszar wynosi około 61,2 tys. km'- Południowy wierzchołek tego odwróconego trójkąta znajduje się prawie 400 km od wybrzeża Morza Śródziemnego, a jego północna podstawa rozciąga się od Rafa do Kanału Sueskiego, a więc ma około 200 km.
Klimat półwyspu jest suchy, dlatego że jest częścią Pustyni Saharyjsko-Arabskiej. Rozbudowany system wadi odprowadza roczne opady deszczu, które rzadko przekraczają 60 mm, z wyjątkiem wybrzeża Morza Śródziemnego. Największa różnorodność geologiczna i topograficzna występuje między trzema głównymi regionami Synaju. Region północny to niski, piaszczysty płaskowyż o wielkich obszarach wydm piaskowych i oazach; ta przybrzeżna strefa była widownią przemarszu wielu armii, zarówno starożytnych, jak i współczesnych. Region centralny to wysoki, wapienny płaskowyż o małych zasobach wody i szczupłej roślinności. Region południowy natomiast pokrywają góry granitowe; niektóre szczyty sięgają ponad 2400 m, a w zimie widać na nich śnieżne czapy.
Chociaż Półwysep Synajski może się wydawać niegościnny dla człowieka, to jednak na współczesnych mapach widać na nim wiele punktów, którymi oznacza się osiedla ludzkie. Samej ludności beduińskiej jest tu około 50 tysięcy. Ostatnie wykopaliska archeologiczne potwierdzają zamieszkanie tych terenów pustynnych przez ludność osiadłą i/albo koczowniczą wędrowną, wprawdzie okresowo i na pewno nie gęsto, ale przez około trzydzieści tysięcy lat.
Oczywiście, prehistoryczni mieszkańcy Półwyspu utrzymywali kontakty z sąsiednimi krajami, ale najwcześniejsze znaczące dowody takich kontaktów pochodzą z około 2650 r. przed Chr.
Właśnie wtedy Egipcjanie zaczęli wydobywać tutaj turkusy, przedsięwzięcie, której później doprowadziło do dalszych działań egipskich na terenie Półwyspu. Najsłynniejsze kopalnie turkusu i miedzi znajdowały się w okolicach współczesnego Sarabit al-Chadim, miejscowości w zachodnio-środkowej części Synaju; kopalnie te były eksploatowane przez większość II tysiąclecia przed Chr. Inskrypcje protosynajskie z Sarabit al-Chadim, datowane na około 1500 r. przed Chr., są świadectwem najwcześniejszego stadium rozwoju alfabetu semickiego.
Pismo to jest także przykładem wymiany kulturalnej, która dokonywała się w korytarzu synajskim. O innych kontaktach w tym regionie decydowała aktywność militarna i handlowa. Biblia wprawdzie zauważa, że środowisko Synaju było wrogie (Pwt 1,19; 8,15), ale zarazem wyraźnie zaznacza, że półwysep ten można było przebyć. Gdy Abraham, Jakub i rodzina Jakuba wędrowali między Kanaanem a Egiptem, szlaki handlowe biegnące przez Półwysep były już dobrze ustalone. Wiele wieków później Saul i Dawid walczyli w części północno-zachodniej Synaju z Amalekitami (1 Sm 15,7; 27,8), a Eliasz pielgrzymował do słynnej góry w tym regionie (1 Krl 19,8). Jeszcze później Józef, Maryja i Jezus właśnie przez Synaj uciekali przed Herodem do Egiptu (Mt 2,13).
Przez Synaj przechodziło albo okupowało go wiele innych ludów: Asyryjczycy, Babilończycy, Persowie, Grecy, Nabateńczycy i Rzymianie. Jednak najsłynniejszą wędrówką przez pustynię Synaju była wędrówka Hebrajczyków po ich wyjściu z Egiptu. Synaj był rzeczywiście tłem niektórych najważniejszych wydarzeń w historii Izraela. Gdy ST używa słowa „Synaj”, nie odnosi go do całego półwyspu. Natomiast wymienia pięć mniejszych, odrębnych połaci pustynnych położonych na tym dużym terytorium (tj. Szur, Sin, Synaj, Paran, Zin).
2. Pustynia Synaj, biblijna nazwa małego regionu pustynnego, na którym znajdowała się góra Synaj. Dokładnego położenia tego regionu nie można ustalić, gdyż jego granice zostały podane w relacji do innych nazw miejsc, których również nie sposób dokładnie wskazać. Ogólnie Biblia umiejscawia ten obszar między pustynią Sin i Paran, w sąsiedztwie Elim, Refidim i Kibrot-Hattaawa (Wj 16,1; 19,1-2; Lb 10,12; 33,15-16). Tradycyjnie pustynię Synaj sytuuje się w południowo-środkowej części półwyspu. Właśnie na tej pustyni Izrael rozbił się obozem, gdy otrzymał Prawo (np. Wj 19,1-2; Pwt 7,38), na niej został policzony (Lb 1,19; 3,14; 26,(4) i obchodził Paschę (Lb9,5). Na tej także pustyni, przy górze Bożej, Horeb, Mojżesz zobaczył płonący krzew (Wj 3,1-2; Dz 7,30.38).
3. Góra Synaj – góra, na której Mojżesz otrzymał Prawo (Wj 31,18; 34,29.32; Kpł 26,46; 37,34; Ne 9,13). Pisarze biblijni mówiąc o górze Synaj, używają różnych nazw (np. "góra", "góra Boża", "góra Horeb", "Horeb"). Góra ta odegrała ważną rolę w duchowym rozwoju Mojżesza (Wj 3,1-12), a jej charakter sakralny osiągnął swój punkt kulminacyjny, gdy stała się miejscem objawienia Bożego par excellence (Wj 19,18.20.23; 24,16; Pwt 33,2; Sdz 5,5; Ps 68,8). Istotnie obecność Boga na jej szczycie stała się symbolem opieki Bożej (Sdz 5,4-5; Ps 68,8). Paweł w swojej alegorii dwóch przymierzy używa przykładu góry Synaj jako symbolu dawnego porządku (Ga 4,24-25; por. Hbr 12, 19-21).
Chociaż Księga Wyjścia i Liczb podają wiele szczegółów dotyczących marszruty Izraelitów z Egiptu do równin Moabu, to jednak tylko kilka wymienionych miejsc można zidentyfikować z całą pewnością. W samej rzeczy, nawet ogólny kierunek wędrówki Izraela przez Synaj ciągle jeszcze jest przedmiotem dyskusji, chociaż uczeni zwykle wybierają między trzema alternatywnymi szlakami (tj. północny, środkowy i południowy). W konsekwencji przedmiotem dyskusji jest także lokalizacja góry Synaj. Na Synaju i w północno-zachodniej Arabii utożsamiano wiele gór ze świętym miejscem, ale na żadną z tych identyfikacji nie zgodził się ogół uczonych. Ponieważ żadna z tych teorii dotyczących lokalizacji góry Synaj nie jest potwierdzona przez dowody archeologiczne, należy wziąć pod uwagę tradycje żydowskie, chrześcijańskie i muzułmańskie, które odnoszą się do proponowanych lokalizacji. Skoro już padły słowa nawołujące do ostrożności, można bezpiecznie powiedzieć, że Dżabal Musa lub inna góra w jej bezpośrednim sąsiedztwie pozostaje najbardziej prawdopodobnym kandydatem. Ta identyfikacja zakłada, że izraelici wybrali szlak południowy przez Półwysep i umiejscawia pustynię Synaj i jej legendarną górę w jego południowo-środkowej części.
(EB - za zgodą Wydawnictwa "Vocatio" :.)