SADUCEUSZE

to jedno z najważniejszych ugrupowań politycznych i religijnych w czasach Jezusa na terenie Palestyny. Nazwa grecka saddoukaioi odsyła do Sadoka - wpływowego kapłana w okresie panowania Dawida (2 Sm 15,24-36). Wielu zwolenników tego ugrupowania należało do rodu kapłańskiego. Nie oznacza to, że wszyscy saduceusze pochodzili od Sadoka. Wielu należało też do świeckiej arystokracji Jerozolimy i Judei. Genealogia kapłańska wyrażała ambicje saduceuszy, którzy usiłowali wpływać na władzę polityczną (Hasmonejczyków, Heroda i Rzymian). Z tego samego powodu byli o wiele bardziej skłonni do kompromisów politycznych niż faryzeusze czy esseńczycy. Przyjmowali także greckie zwyczaje, ulegając hellenizacji.

Przekonania religijne saduceuszy były jednak bardziej konserwatywne. Ich doktryna czerpała tylko z pierwszych pięciu ksiąg Biblii, czyli Prawa (Tora). Wyznawali najważniejsze prawdy zawarte w tych księgach: wybór Boga przez Izraela i konieczność posłuszeństwa przepisom Prawa Mojżeszowego. Odrzucali natomiast wszystko, co nie było w nich wyraźnie objawione: możliwość bezpośredniej interwencji Boga w historię narodu oraz w osobiste życie człowieka, zmartwychwstanie ciał, nieśmiertelność duszy, sąd ostateczny - z nagrodą wieczną za dobre czyny, a karą za złe uczynki. Ich nauczanie nie było jednak powszechnie akceptowane w judaizmie czasów Jezusa. Józef Flawiusz pisze o konflikcie między nimi a faryzeuszami: ”Doszło między dwoma stronnictwami do dysput i poważnych sporów, w których saduceusze, pozbawieni jakichkolwiek wpływów wśród ludu, mieli za sobą tylko ludzi zamożnych, podczas gdy faryzeusze cieszyli się poparciem mas” (Dawne Dzieje Izraela XIII, 297). Odrzuceni przez większość Żydów i zależni od władzy politycznej, nie przetrwali katastrofy 70 r., kiedy Rzymianie zburzyli Jerozolimę i spalili jej świątynię.
(za: ks. Artur Malina, Gość Niedzielny Nr 45/2004)